“Het mooie van lesgeven is dat ik mensen iets leer, maar dat het mij ook scherp houdt. Ik krijg veel vragen uit de groep en soms denk ik dan, oké dat is best een goede vraag. Daar moet ik eens even over nadenken. En zo word je er zelf ook beter van. Ik kan me ook goed vinden in de missie van T&V dat we ervoor zorgen dat iedereen in de procesindustrie aan het eind van de werkdag weer gezond naar huis gaat.”
Dat zegt Karel Neleman, ATEX-docent bij NCOI Techniek & Veiligheid. Hij is Technical Manager bij BARTEC Nederland b.v. en Global IECEx & Standardization Expert. “Ik ben verantwoordelijk voor alles wat met explosieveiligheid te maken heeft. Wij zijn fabrikant van explosieveilige equipment en die apparatuur moet natuurlijk voldoen aan de richtlijnen”, gaat hij verder.
Karel werkt al 30 jaar in de explosieveiligheid. Als het om lesgeven gaat, stamt zijn eerste contact met NCOI Techniek & Veiligheid al uit de tijd van Elsevier Opleidingen voordat deze eerst door REED Business en vervolgens door NCOI werd overgenomen. Hij is ook lid van nationale en internationale normcommissies. Als je Karel als docent hebt, krijg je dus les van iemand die altijd op de hoogte is van de meest actuele veiligheidsnormen. “Omdat ik ook in het internationale normcomité zit ben ik meestal op de hoogte van de nieuwste veranderingen. Ik zie als een van de eersten nieuwe wijzigingen in de normteksten en in de wet- en regelgeving. Daar maak ik dankbaar gebruik van in de les. Ik kan de groep dan al vertellen dat wat we nu behandelen in de les er in de toekomst anders en waarschijnlijk zo en zo gaat uitzien. Dat wordt altijd erg op prijs gesteld”, aldus Karel.
Gedrag is belangrijk voor veiligheid
Explosieveiligheid heeft, net als veiligheid in het algemeen, volgens Karel heel veel te maken met gedrag: “Er kunnen wel regels en veiligheidsvoorzieningen zijn maar als iemand ergens de beveiliging afhaalt of uitzet om sneller te kunnen werken, kan het heel erg misgaan. Een beveiliging zit er niet voor niets. Ga die dan niet overbruggen. En als de mogelijkheid er is, bijvoorbeeld met een sleutelschakelaar, en het is nodig om de beveiliging tijdelijk te overbruggen, denk dan altijd goed na. Bij de moderne sleutelschakelaars kun je de sleutel er niet uithalen als hij in de overbruggingsstand staat. Maar in de jaren 90 zijn er nog wel geïnstalleerd waarbij dat wél kan. Dus je hebt dan geen garantie dat ie weer in de goede stand is teruggezet. De industrie leert ook wat dat betreft.”
Als ATEX-expert bij BARTEC weet hij ook dat je als fabrikant wel een product kunt leveren dat aan alle normen voldoet, maar dat het dan nog flink mis kan gaan bij de installatie: “Ik zit ook in het comité voor de installatiebranche. De fabrikant moet een product leveren dat aan alle richtlijnen voldoet, maar een drukvaste kast is pas echt explosieveilig als hij ook goed wordt geïnstalleerd met de juiste wartels en kabels. Maximale spanning, wat mag ik aansluiten, welke stroomsterkte mag er lopen, wat is dan je warmteontwikkeling? Dat soort vragen.”
“Ik opperde in het comité al eens of we niet verplicht moeten stellen dat er ook een sticker met de gegevens van de installateur op de kast komt. Elke leverancier moet zijn apparaat gecertificeerd leveren en op het certificaat-label staat de naam van de fabrikant. Die heeft dan een goed apparaat geleverd, maar als het geïnstalleerd is ziet het er ineens compleet anders uit. Dan wil je daar als leverancier niet op worden aangesproken. Je ziet wel heel veel installatiebedrijven die er hard aan werken om de kennis van hun werknemers op een hoog niveau te krijgen.”
De 009 verbeteren
Dat hij al 30 jaar in het vak zit heeft nog niets aan zijn gedrevenheid en enthousiasme voor zijn werk afgedaan: “We zijn nu de Ex Engineering Principles (EX 009) aan het updaten, zodat we de deelnemers de meest recente kennis en ontwikkelingen op het gebied van het ontwerpen van explosieveilige installaties aanbieden. Daarnaast worden aanpassingen gedaan zodat de opleiding goed aansluit bij leerbehoefte en de praktijk van de deelnemers en wordt ervoor gezorgd dat de training een goede voorbereiding is op het mogelijke bijbehorende IECEx examen. Als een installateur nu de huidige norm leest, komt ie veel tegen wat voor hem van toepassing is, maar ook heel veel wat een ver van mijn bed-show is omdat het bijvoorbeeld voor de ontwerper is bedoeld. Dat wordt in de nieuwe norm heel duidelijk verbeterd. In de nieuwe norm krijg je hoofdstuk 6 alleen over ontwerp, hoofdstuk 7 alleen over selectie en hoofdstuk 8 alleen over de échte installatie-activiteiten. Daardoor wordt het makkelijker om de norm toe te passen in de praktijk en om de taken van de ontwerper te onderscheiden van de installateur.
“Mijn voordeel is dat ik bij die besprekingen over deze nieuwe norm NEN-EN-IEC 60079-14 zit en dus weet welke veranderingen er aankomen. Ik weet dus al wat er gaat veranderen en waarom dat zo is. En als je weet waarom iets verandert, kun je het ook veel makkelijker en beter uitleggen in de cursus”, besluit hij zijn verhaal.
