“De rode draad blijft inzetten op eerlijk, gezond en veilig werken en bestaanszekerheid voor iedereen.” Dat schrijft inspecteur-generaal Sociale Zaken en Werkgelegenheid Marc Kuipers in zijn voorwoord van het Jaarplan 2021 van de Inspectie SZW. Hij neemt wel een slag om de arm omdat het in veel opzichten onbekend is hoe 2021 eruit gaat zien. “Op het moment dat we dit jaarplan afronden, zitten we midden in de tweede coronagolf.”

Volgens Kuipers heeft de uitbraak van COVID-19 ontwikkelingen zichtbaarder gemaakt, die eigenlijk al bekend waren, maar waarvan we als maatschappij nog konden wegkijken. Al eerder signaleerden we dat ontwikkelingen op de arbeidsmarkt leiden tot een stapeling van arbeidsrisico’s. Vooral bij werkenden die laagbetaald werk verrichten, op flexibele basis. Zij lopen ook meer risico op arbeidsongeschiktheid of instroom in de Werkloosheidswet (WW) of de bijstand.

Veilige werkomgeving blijft een aandachtspunt

Weten wat er speelt en gaat spelen is belangrijk, schrijft Kuipers verder. Daarom investeert de Inspectie ook in 2021 in kennisopbouw. Een veilige werkomgeving blijft een aandachtspunt. Nog steeds hebben veel werkgevers hun risico’s nog niet goed genoeg in kaart gebracht met de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E). Los van nieuwe ontwikkelingen houdt de Inspectie onverminderd aandacht voor de hoofdrisico’s die in het Meerjarenplan worden benoemd:

• blootstelling aan gevaarlijke stoffen;
• werkdruk en arbeidsdiscriminatie;
• arbeidsongevallen;
• druk op eerlijk werk.

De rode draad blijft inzetten op eerlijk, gezond en veilig werken en bestaanszekerheid voor iedereen. “Dat is onze missie, en we werken daar met grote betrokkenheid aan”, aldus Kuipers.

Over gezond en veilig werken staat in het Jaarplan 2021 dat de Inspectie in 2021 opnieuw inzet op naleving van de arboverplichtingen. Via voorlichting en actieve inspecties wijst de Inspectie werkgevers in specifieke subsectoren op het belang van een goede invulling van de RI&E, het plan van aanpak en het basiscontract als basis voor veilig en gezond werk.

Psychosociale arbeidsbelasting

Ook psychosociale arbeidsbelasting (PSA) blijft een belangrijk risico, staat in het Jaarplan. In het kader van de ingezette levensloopbenadering staat 2021 in het teken van mantelzorgers in de leeftijdsgroep 45+. Deze doelgroep kan onder meer te maken krijgen met combinatiedruk werk-privé (mede door (mantel)zorgtaken) en (leeftijds)discriminatie.

Ook gevaarlijke stoffen komen aan bod in het Jaarplan. Meer dan 100.000 bedrijven in Nederland werken met gevaarlijke stoffen. De bijbehorende gevaren lopen uiteen van acute gevaren, zoals verstikking, brand, vergiftiging, bedwelming en explosie, tot gevaren die de gezondheid op lange termijn aantasten. Denk aan kanker, huidziekten en longaandoeningen zoals COPD. Ook in 2021 neemt de Inspectie deel aan minstens 90% van de geplande gezamenlijke inspecties in Brzo-verband. In lijn met de adviezen van de commissie Heerts intensiveert de Inspectie de inzet op blootstelling aan CMRS-stoffen, zo schrijft de Inspectie.

Op het domein van gezond en veilig werk stelt de Inspectie in het Jaarplan 2021 de volgende doelen:

• Het aanpakken van onveilige en ongezonde werksituaties, blootleggen van de achterliggende oorzaken en ontwikkelen van een bijpassende effectieve aanpak.
• Het doen van onderzoek naar arbeidsongevallen en klachten over (gevaarlijke en ongezonde) werksituaties en machines met het doel daarvan te leren.
• Het bijdragen aan meer bewustwording van werkgevers en werknemers van de gevaren van ongezond en onveilig werken.
• Om haar doelen te bereiken, intervenieert de Inspectie niet alleen bij de werkgever, maar ook bij andere betrokken partijen in het netwerk.

Meer informatie vind je in het Jaarplan 2021 van de Inspectie SZW.