Om de veiligheid op de werkvloer verder te ontwikkelen werkt NS met praktijkinstructeurs. Dat zijn monteurs op MBO niveau 3 die bevoegd zijn om aan collega’s veiligheidsinstructies te geven en hen op hun kennis te beoordelen. Zij volgen hiervoor onder andere de NCOI-training ‘Train de Trainer’.
“Aan het einde van het jaar hebben zo’n zestig á vijfenzestig collega’s deze training gevolgd en dan hebben we in het hele land van Onnen tot Maastricht NCOI-bevoegde praktijkinstructeurs”, vertelt NS-opleidingsmanager Rick Heere. “Het Train de Trainer-programma is in samenwerking tussen NS en NCOI ontwikkeld. Vanuit NCOI wordt beoordeeld of het niveau van de instructeur zich op de juiste manier ontwikkelt. Door intervisie in te bouwen in de opleiding zijn de bevoegde praktijkinstructeurs nog meer in de gelegenheid feedback te geven. Aan de hand daarvan kan NCOI de training weer verder kan verbeteren.
Grote afdeling die zich bezighoudt met veiligheid
Bij NS is het een absolute voorwaarde dat iedereen aan het eind van de werkdag weer veilig en gezond naar huis gaat. “De afdeling QHSE van NS is een grote afdeling die zich met name bezighoudt met veiligheid en kwaliteit”, vertelt Rick. “Het gaat dan niet alleen om de veiligheid van onze reizigers, maar zeker ook om de veiligheid van onze collega’s in de operatie. Als opleidingsafdeling werken we nauw samen met QHSE en ondersteunen we op verschillende wijzen zowel monteurs als managers om het veiligheidsbewustzijn en het veilig werken elke dag een stapje beter te doen.
“We merken dat een monteur instructies van praktijkinstructeurs anders beleeft dan wanneer een trainer van buitenaf een veiligheidstraining komt geven en na vijf jaar nog eens terugkomt voor de herhalingscursus. De praktijkinstructeur is een gepassioneerde NS-collega die de deelnemende monteur dagelijks ziet en waar hij vaak ook mee samenwerkt in de productie. Deze manier van leren stimuleert eerder een cultuur waarin je met elkaar het gesprek aan gaat over onveilige situaties. Door veiligheid en leren zo dicht mogelijk op die werkvloer te beleggen, draag je bij aan een cultuur waarin het normaler wordt om elkaar aan te spreken op gedrag”, legt Rick Heere uit.
Gesprek over veiligheid faciliteren
Veiligheid zit volgens hem in twee dingen. “Een is dat je veilig werkt en de ander is dat je veilig werk aflevert. Dus als we een trein reviseren, herstellen of onderhouden, doen we dat conform de juiste kwaliteitstandaarden. Want dat bepaalt uiteindelijk of die trein goed en veilig is voor de dienst. Veiligheid staat echt op nummer één en is dus altijd een thema waar we naar kijken om het nog beter te kunnen doen. Daarom kijken we bijvoorbeeld hoe we het gesprek over veiligheid kunnen faciliteren. Zodat je bijdraagt aan een veilige cultuur en niet alleen een veilige omgeving.”
“Je kunt iedereen goed onderricht en goede instructies geven, maar als we daar vervolgens in praktijk anders mee omgaan, is dat zinloos”, licht Heere toe. “De instructies en het gedrag moeten daar ook bij passen. Je moet de instructie naleven en bij twijfel ook om hulp durven, kunnen en willen vragen. Dat lijkt zo simpel, maar in een minder veilige cultuur is dat zeker niet simpel.”
Training Train de Trainer
Veiligheid moet je breed zien volgens Heere. “We kijken er niet alleen naar met de afdeling QHSE, maar zeker ook als NS Leercentrum”, legt hij uit. “De training Train de Trainer is een hele mooie stap naar hoe je ervoor zorgt dat veiligheid iets van onszelf is in plaats van alleen een instructie die iemand `even’ is komen geven. Onze praktijkinstructeurs laten de algemene leermiddelen meer aansluiten op de belevingswereld en de praktijk van onze monteurs. Een afbeelding van een kraan in de haven van Rotterdam zegt een monteur niet zoveel. Maar een plaatje van een kraan die we hier gebruiken, spreekt wél aan, want om die kraan veilig te bedienen zijn weer specifieke vaardigheden nodig.”
“De NS is een grote organisatie en we werken met complexe outillage, met treinen en met hoogspanning. Incidenten zijn dus niet altijd te voorkomen, ook al doen we daar alles aan”, licht de opleidingsmanager toe. “Als er dan een incident plaatsvindt, kijkt de organisatie met de juiste mensen hoe dit kon gebeuren en hoe we dat voortaan kunnen voorkomen. Dus: hoe kunnen we ervan leren?”
Met leren bijdragen aan een veilige cultuur
“Belangrijk om te benadrukken is dat we mensen zoveel mogelijk willen laten leren op de werkplek omdat daar alles bij elkaar komt. Daar gaat het over veiligheid, dat je als monteur zelf blijft beoordelen of je je werk op de juiste manier hebt gedaan zodat je kwaliteit aflevert. Als we steeds meer leren op de werkplek, denk ik dat we uiteindelijk met leren bijdragen aan een veilige cultuur, waarin mensen veilig kunnen werken en veilig werk afleveren. Daarmee doen we volgens mij als NS het juiste voor onze medewerkers en vooral ook voor onze reizigers. Dat vind ik heel belangrijk. Uiteindelijk gaat het erom dat je met een gerust hart in de trein kunt stappen en daar zijn deze mannen en vrouwen keihard voor nodig”, sluit Heere zijn verhaal af.
