Veiligheidsdenken neemt in het bedrijfsleven een steeds prominentere plek in. Dat iedereen aan het einde van de werkdag weer gezond naar huis gaat is inmiddels voor veel werkgevers een belangrijke prioriteit. En daarbij gaat het ook lang niet altijd alleen om de eigen werknemers, maar vaak ook om klanten of om de omgeving.
Neem bijvoorbeeld het veiligheidsdenken in de luchtvaart. Als daar iets echt misgaat zijn de gevolgen meteen rampzalig. Het veiligheidsniveau is in de luchtvaart dan ook bijzonder hoog. Daarom introduceerde deze branche Just Culture. Een veiligheidscultuur met nadrukkelijk aandacht voor de menselijke factor. Hierdoor daalde het aantal ongevallen spectaculair.
Niet wie? Maar: wat, waarom en hoe?
Just Culture staat voor een veiligheidscultuur waarin een grote bereidheid is om van fouten te leren. Mensen maken fouten. Dat is een feit. Maar als je ervoor zorgt dat ze die fouten ook durven te melden, omdat er dan van wordt geleerd zodat het niet nog een keer gebeurt, creëer je een goede veiligheidscultuur. Bij Just Culture is wie niet belangrijk, maar wel: wat is er gebeurd? Waarom is het gebeurd? En hoe voorkomen we dat het nog een keer gebeurt?
Chemische industrie
Ook in de chemische industrie kunnen fouten leiden tot rampzalige gevolgen. Er worden tienduizenden soorten stoffen gebruikt die een groot maatschappelijk nut hebben. Maar veel van die stoffen zijn ook gevaarlijk. De gevaarsaspecten van die stoffen zijn ingedeeld in de GHS (Globally Harmonised System). In Europa is dat de CLP (Classification Labeling and Packaging). In de GHS/CLP wordt verschil gemaakt in fysisch-chemische gevaren, gezondheidsgevaren en milieugevaren. Daarbij wordt met negen gevaarsymbolen gewerkt. Bij deze symbolen is het verschil dat nu gemaakt is in acute toxiciteit (het doodskopje) en langetermijneffecten (de radiant man).
De bouwsector
Een andere sector met grote risico’s voor de veiligheid en gezondheid van werknemers is de bouwsector. Er vinden veel arbeidsongevallen plaats met ernstige gevolgen. Bij Veiligheid Bouwend Nederland, de vereniging van bouw- en infrabedrijven, heeft veiligheid dan ook topprioriteit. Met het Meerjarenprogramma Veiligheid wil de vereniging de veiligheidsrisico’s in de sector elimineren of beheersbaar maken. Bijvoorbeeld door de veiligheidsrisico’s in de bouw- en infrasector zichtbaar en beheersbaar te maken. Onder meer door preventieve veiligheidsmaatregelen en monitoring.
Daarnaast is meer inzicht in de ongevallencijfers belangrijk om de risico’s beter in beeld te krijgen. Dan kan de sector gericht maatregelen ontwikkelen. Verder wordt gewerkt aan het verbeteren van het lerend vermogen van de sector.
Naast de hier genoemde voorbeelden neemt ook in andere sectoren, zoals bijvoorbeeld de transportsector, de industrie, maar ook in de zorg het veiligheidsdenken een steeds belangrijkere plek in. Daarbij kijkt elke sector naar haar eigen specifieke risico’s, maar veiligheidsbeleid staat of valt natuurlijk met de wil van de organisatie om te willen leren. En dan moet iedereen in die organisatie zich ook veilig voelen om incidenten en risico’s te durven melden.
